vulkanen

We hebben al eerder geschreven over aardbevingen in Nieuw Zeeland. Vanmorgen hoorden we het verheugend nieuws, zeker voor Martijn, dat besloten is de kathedraal van Christchurch te herbouwen! Belangrijkste reden is dat het een van de oudste gebouwen van Nieuw Zeeland is.

Vandaag was het weer in de morgen slecht. En de verwachtingen waren niet hoopvol, maar in de middag klaarde het op. Aan het begin van de avond regent het weer. We zochten dus vandaag wat bestemmingen, die minder van het weer afhankelijk zijn. Alan en Sussie, onze gastheer en -vrouw, hebben ons wat tips gegeven. We zitten hier in een vulkanisch gebied. Als de regenwolken zijn opgetrokken is de Mount Ruapehu heel duidelijk te zien. Deze vulkaan is nog actief, waarover later meer.

De drie vulkanen hier om ons heen liggen in een nationaal park. Het is voor de Maori een heilig gebied, vandaar dat het gebied deze status heeft. In het park is een bezoekerscentrum waar je veel informatie over flora en fauna kunt vinden. Ook wordt er veel verteld over de werking van de vulkanen. Daarnaast is het gebied een geliefd wintersportgebied.

Ohakune heeft ook een station. Het ligt aan de hoofdlijn tussen Auckland en Wellington. Mogelijk dat er in het wintersportseizoen meer treinen stoppen, maar nu is het maar mager: 3 x per week stopt er een trein van Auckland naar Wellington en de volgende dag stopt die trein voor de reizigers in de andere richting. Het station herbergt dan ook een zaakje waar men koffiebonen roostert en een winkel met Merino wollen kleding, heel bekend in Nieuw Zeeland en wijde omgeving. Ook is er een heus spoorwegmuseum in de loods ernaast. Naast een verzameling oude spullen, telefoons, bouten, gereedschap, seinbedieningsborden is er ook veel aandacht voor een grote treinramp, die op kerstavond 1953 heeft plaatsgevonden. We kregen daar persoonlijk uitleg over door een wat oudere man, die het vertelde alsof het gisteren gebeurd was. Hij illustreerde een en ander aan de hand van een maquette en foto’s en wat voorwerpen. Het verhaal is als volgt.

De vulkaan Mount Ruapehu heeft een groot meer in de krater. In 1946 is de vulkaan uitgebarsten en al het water is met de as en lava verdwenen. In de jaren erna is de krater geleidelijk weer gevuld met regen, sneeuw en ijs. De natuurlijke overloop, die uitmondt in de gletsjer, is door een groot ijsblok verstopt geraakt. Rond de kerstdagen in 1953 – het is hier dan hoogzomer – is er zoveel ijs gesmolten dat het waterpeil 8 meter hoger werd dan voor de uitbarsting in 1946. De druk op de ijsmassa, die de overloop afsloot, werd zo groot dat deze is bezweken. Dit leidde tot een grote stroom water en ijs naar beneden. Deze vloedgolf met grote ijsbrokken heeft twee pijlers van een spoorbrug weggeslagen - een ervan is twee en een halve km verderop teruggevonden - en even verderop ook een verkeersbrug verwoest. Een minuut of 5 nadat dit gebeurd is, kwam de expresstrein van Wellington naar Auckland bij de brug en de locomotief is met 6 van de 10 wagons vele meters lager in de rivier gestort. Er waren 151 slachtoffers te betreuren, een kleine 100 hebben het overleefd.

Terwijl wij naar het nationaal park reden passeerden we een andere hoge spoorbrug. Dit geeft een idee hoe hoog die bruggen soms over een diepe kloof moeten liggen. Inmiddels zijn er allerlei extra maatregelen getroffen om zo’n ramp te voorkomen. Er is veel meer waarschuwingsapparatuur aangebracht. Opvallend is wel dat één meetstation een seismografische uitslag heeft laten zien toen die ijsmassa door de overloop heen brak, maar omdat de andere meetinstrumenten elders geen aardbeving registreerden had men het verband niet gelegd. Het zou overigens weinig geholpen hebben omdat de trein al binnen enkele minuten bij de verwoeste brug was. In 1953 had men nog niet de draadloze communicatiemiddelen die wij vandaag hebben. De treinramp leeft hier nog net zo als de Watersnoodramp bij ons.

In 2011 heeft zich een soortgelijke situatie voorgedaan: ook toen is de ijsmassa bij de natuurlijke overloop plotseling bezweken. De waarschuwingssystemen hebben toen goed gewerkt. Ook de constructie van de nieuwe brug is berekend op zo’n situatie.